Zaterdag 4 februari 2023 waren de vrijwilligers van het Brandweermuseum in Borculo te horen in de radio-uitzending โZin in Zaterdagโ op omroep Gelderland. Niet alleen de vrijwilligers waren te horen overigens, de sirenes werden aangezwengeld en ook de oude brandweerwagens lieten van zich horen! Tussen 10.00 โ 12.00 uur waren belangstellenden van harte welkom om Renรฉ Arendsen te vergezellen tijdens dit bezoek.
Veel verder dan een paar fotoโs van de buitenzijde van het museum, een oud schoolgebouw, was ik nog niet gekomen. Twee etappes van de wandelserie Ontmoet de Achterhoek starten (of eindigen) in het prachtige stadje. Die wandeling en fotoโs maakte ik twee jaar geleden. Nu dus eindelijk een kijkje in het grootste brandweermuseum van Nederland. Het schoolgebouw, de oude Hofschool, is van 1913, sinds 1975 is hier het Brandweermuseum te vinden. Hier bevind zich dus de grootste collectie van Nederland, en dat in onze Achterhoekse streek!
Het idee voor een brandweermuseum ontstond begin jaren โ50. In 1956, werden er op een zolder in Borculo namelijk een paar authentieke handpompen teruggevonden. Waarschijnlijk daar verstopt tijdens de Tweede Wereldoorlog. De vier mannen, leden van de vrijwillige brandweer, begonnen met museum in het Spuythuis aan de Korte Wal (voormalige brandweerkazerne). Bij binnenkomst stond er al een groep vrijwilligers van het museum klaar om alle belangstellenden rond te leiden door het museum.
De klaslokalen zijn zo min mogelijk verbouwd. Via een prachtige brede granieten trap met robuuste houten trapleuningen gingen we naar de eerste etage waar de rondleiding begint. Vanaf hier kun je de geschiedenis van de brandweer volgen vanaf het allereerste begin tot aan het einde van de jaren โ70. Er waren al meteen mooie dingen te zien, zoals oude handpompen met slangen en emmertjes van leer.
In een volgend lokaal zagen we pompen waar men een paard voor kon spannen, en een pomp die gedeeltelijk opgeklapt kon worden zodat men deze in een scheepsruim kon laten zakken. Het gepoetste koper glansde me tegemoet aan alle kanten! In het derde lokaal hing een grote katrol aan de muur? Eรฉn van de vrijwilligers vertelde mij dat vroeger bij terugkomst in de brandweerkazerne de slangen gedroogd moesten worden. Daarom hing deze grote katrol in de kerk. Daar konden de slangen hoog worden opgetrokken zodat ze rustig konden uitlekken. In het vierde en laatste lokaal boven vond ik de slangenwasmachine en daarnaast de slangenstrijkmachine het leukst om te zien. Nooit geweten dat zoiets bestond. De mannen vonden vooral de antieke staande sirene erg leuk, die met de hand aangezwengeld moest worden.
Op de begane grond ging de rondleiding verder, door oude lokalen en de vroegere gymzaal. Hier stonden allerlei oude gemotoriseerde voertuigen zoals een T-Ford, een Studebaker en oude Bellewagens (koperen handbel op het dak). Ik vond de brandweerwagen met geheel houten uitschuifladder onmeundig mooi! Op het oude schoolplein is een lokaal bijgebouwd waar onder andere een witte Chevrolet brandweerwagen staat. Deze werd ingezet bij de kerncentrale in Petten. Men geloofde dat bij een incident eventuele radioactieve stof beter te zien zou zijn op een witte dan op een rode laklaag.
Het hoogtepunt van deze ochtend was ongetwijfeld het starten en laten lopen van de motor van de Ahrens Fox. Renรฉ Arendsen vroeg om een hoop kabaal om te laten horen aan de luisteraars op de radio. Hier gaven de vrijwilligers maar wat graag gehoor aan! Buitendeuren moesten wagenwijd open om te voorkomen dat de enorme hoeveelheid uitlaatdampen het (jawel) brandalarm zouden doen afgaan. Het starten alleen al kost zoโn drie liter benzine. De auto loopt dan ook 2:1.
Tot slot zijn we ook nog even in het Stormrampenmuseum geweest, dat ook in de oude Hofschool een vaste plek heeft gekregen. Op 22 juni 1935 werd het Stormrampenmuseum officieel geopend in een lokaal van het spaarbankgebouw. Men wilde het eigenlijk openen op 10 augustus, precies tien jaar na de stormramp. Vanwege het โvreemdelingenseizoenโ besloot men de opening te vervroegen. Het dodental van deze enorme ramp in de stad Borculo bleef wonder boven wonder steken op drie mensen. Rond de tweeduizend mensen raakten dakloos. Het nationaal steuncomitรฉ dat meteen werd opgericht haalde ruim drie miljoen gulden op. Mensen uit het hele land trokken naar de Achterhoek en veroorzaakten daarbij files, iets heel bijzonders in die tijd! Er waren zelfs betaalde busreizen naar Borculo voor ramptoeristen. Geschat wordt dat er in twee weken tijd een half miljoen kijkers op de ramp afkwamen.
Klomptgoed 